Epizyotomi Nedir? Bakımı ve İyileşmesi

Vajinal açıklığını hızlıca genişletmek için doğum sırasında perinede yapılan cerrahi kesiye epizyotomi denir. Epizyotomi yalnızca özel durumlarda yapılır ve genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. Epizyotominin hangi durumlarda tercih edildiğini, iyileşirken normal doğum dikişlerine nasıl bakım yapılması gerektiğini ve daha fazlasını öğrenmek için makalemizi okumaya devam edin.

Epizyotomi Nedir?

Epizyotomi, doğumu kolaylaştırmak amacıyla vajinal açıklığı genişletmek için doğum sırasında yapılan cerrahi kesidir.

Epizyotomi, eskiden vajinal doğum sırasında uygulanan rutin bir işlemken artık kullanımı daha sınırlıdır. Geçmişte epizyotominin vajinal yırtıklar ile perine yırtıklarını önlediği, doğal yırtıklardan daha kolay iyileştiği ve pelvik tabanın kas desteğini koruduğu düşünülüyordu. Mevcut araştırmalar ise epizyotominin bu faydaları sağlamadığını gösteriyor. Bu yüzden epizyotomi operasyonu, eskisi kadar tercih edilmiyor.

Epizyotomi olmak istemiyorsanız bu tercihinizi sağlık uzmanınıza bildirin. Uzmanınız epizyotominin zorunlu olduğu durumlar hakkında size bilgi verecektir. Bu prosedürle ilgili seçiminizi doğum planınıza ekleyebilirsiniz. Doğum planınızdaki tüm seçimleri sağlık uzmanınızla doğumdan yeterli bir süre önce konuşun.

Neden Epizyotomi Olmam Gerekebilir?

Doğum sırasında vajinanın elastikiyet kazanması zaman alır. Bebeğinizin, vajinanız yeterince esnemeden doğmasını gerektiren durumlar ortaya çıkarsa yırtılmayı önlemek için epizyotomi yapılabilir. Sağlık uzmanınız, epizyotomi operasyonuna gerçekten ihtiyacınız olduğunda size bilgi verecektir.

Bebeğinizin hızlıca doğurtulması gereken bazı durumlar şunlardır:

• Omuz distosisi yaşandığında. Bebeğinizin omzu pelvik kemiğinizin arkasına sıkıştığında doğumun hemen gerçekleştirilmesi gerekir.

• Bebeğinizin doğum sırasındaki kalp atış hızı anormal olduğunda. Bebeğinizin nabzı olması gerektiği hızda atmıyorsa doğumun hızlıca yapılması gerekir.

• Vajinal doğum için ameliyat gerektiğinde. Uzun süredir ıkındığınız halde bebeğiniz gelmiyorsa veya tıbbi bir durum ya da bebekle ilgili bir sorun nedeniyle bebeği dışarıya doğru itemiyorsanız ameliyatlı vajinal doğum yapılabilir. Bu durumda forseps veya vakum (özel bir vantuz ile) kullanılması gerekebilir.

Epizyotomi Nasıl Yapılır?

Epidural yaptırmadıysanız, kesi yapılan bölgeyi, yani vajina ile anüs arasındaki perineyi uyuşturmak için lokal anestezik enjeksiyon almanız gerekebilir.

Epizyotomi genellikle doğumun ikinci aşamasının sonunda, yani ıkınma başlayınca ve bebeğin başı vajina ağzında görününce yapılır. Bölge uyuşturulduğu için kesiyi hissetmezsiniz. Kesi daha sonra dikilir.

Epizyotomi Kesilerinin Türleri Nelerdir?

Normal doğum dikişleri olarak da bilinen epizyotomi kesilerinin iki türü vardır:

• Orta hat (medyan) epizyotomi kesisi. Bu kesi, vajinal açıklıktan anüse doğru dikey olarak yapılır. Orta hat kesisinin anüse uzama riski yüksektir ancak onarımı daha kolaydır.

• Mediolateral epizyotomi kesisi. Bu kesi, vajinadan anüsün solu veya sağına doğru bir açıyla yapılır. Yırtılmanın anüse doğru uzamasını engelleyebilir ancak daha acı vericidir ve onarılması zordur.

Epizyotomi Sonrası Normal Doğum Dikişleri Nasıl İyileşir?

Epizyotomi yaraları, diğer adıyla normal doğum dikişleri kaç günde iyileşir? Dikişler genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. İyileşme süresi, yaranın büyüklüğüne göre biraz daha uzayabilir. Peki normal doğum sonrası dikiş ağrısı ne zaman geçer? Doktorunuz ağrılarınızın hafiflemesi için size reçeteli ya da reçetesiz bir ağrı kesici ile dışkı yumuşatıcı önerebilir.

Topikal ağrı giderici krem ve merhemler epizyotomi yaralarını geçirmek konusunda çok etkili değildir. Normal doğum dikişleriniz iyileşirken rahatsızlığı veya kaşıntıyı hafifletmek için yapabileceğiniz birkaç şey var:

• Oturmanız gerektiğinde bir yastık kullanın. (Doğumdan sonra sizi rahat ettirecek yastık ve diğer eşyalarla ilgili önerilerimiz için hastane çantası listemize göz atın.)

• İdrarınızı yaparken, bir sıkma şişesiyle perinenize ılık su akıtın

• Kesi yapılan bölgeyi bir buz torbasıyla soğutun veya üzerine soğuk cadı fındığı yağı damlattığınız bir pamuk parçası yerleştirin

• Ilık veya soğuk suyla küveti doldurup kesi bölgesi tamamen suyun içinde olacak şekilde içine oturun ve yaklaşık beş dakika bekleyin

• Gerekirse sağlık uzmanınızdan uyuşturucu sprey veya krem önerisi isteyin.

İyileşme Sırasında Sağlık Uzmanınızı Ne Zaman Aramalısınız?

Doğumdan sonraki gün ve haftalarda rahatsızlığınızın artması çok olasıdır. Ağrı artarsa, ateşiniz çıkarsa veya yara irin üretmeye başlarsa, sağlık uzmanınıza başvurun. Peki normal doğum dikişleri ne zaman düşer? Dikişler bir süre sonra kendi kendine düşecektir. Bu yüzden doktorunuz aksini söylemedikçe dikişleri aldırmak için hastaneye gitmenize gerek kalmayacaktır.

Epizyotominin Riskleri ve Yan Etkileri Nelerdir?

Epizyotominin bazı yan etkileri olsa da, bazı durumlarda sizin için en doğru seçenek olabilir. Karar verirken sağlık uzmanınızın bunun faydaları ve riskleri hakkındaki değerlendirmelerine güvenin:

• Bazen epizyotomi kesisi, doğal bir yırtıktan daha uzun olabilir

• Perine yırtıklarında olduğu gibi epizyotomide de enfeksiyon kapma riski bulunur

• Epizyotomi, bazı kadınlarda doğumdan sonraki aylarda cinsel ilişki sırasında ağrıya yol açabilir

• Orta hat epizyotomi, anüs boyunca uzanan, rektum hattında devam ederek mukoza zarına doğru ilerleyen bir yırtığa neden olabilir. Bu, 4. derece yırtılma riski demektir. 4. derece yırtıklar, onarım için genellikle cerrahi operasyon gerektirir.

• Epizyotomide gaita kaçırma ihtimali bulunur. Böyle bir durumda, sağlık uzmanınız bazı tedavi seçeneklerini önerebilir.

Epizyotomi olmayı ya da olmamayı tercih edebileceğiniz gibi bu konuda kararsız da kalabilirsiniz. Epizyotominin amacı ile bu prosedürün aşamalarını önceden bilirseniz doğum sırasında gelişen beklenmedik durumlarda açık fikirli olabilirsiniz.

Doktorunuz hem sizin hem de bebeğiniz için en iyisini düşünecektir. Ayrıca epizyotomiye ihtiyacınız olsa da olmasa da doğum sonrası iyileşme sürecinde size rehberlik edecektir.

Tüm kaynakları görün

• Mayo Clinic: Can vaginal tears during childbirth be prevented?

• Mayo Clinic: Episiotomy: When it's needed, when it's not

• Mayo Clinic: Vaginal tears in childbirth

• Mayo Clinic: Postpartum care: What to expect after a vaginal delivery

• Mayo Clinic: Fecal Incontinence: Diagnosis & treatment

• US National Library of Medicine: Episiotomy for vaginal birth

• Kitap: Your Pregnancy and Childbirth: Month to Month, Sixth Edition Paperback – January 1, 2016 by American College of Obstetricians and Gynecologists (Yazar)