Yürümeye Başlayan Çocuklarla Oynamayı Öğrenme
Çocuğunuzun oyun oynamasını izleyerek, nasıl düşündüğünü, neler öğrendiğini ve siz dahil dünyanın onu nasıl etkilediğini bulabilirsiniz. Bunları görmenizi sağlayan pencere oyundur.
Bebek X deneyi
1970'lerde, psikolog Phyllis Katz bugün Bebek X deneyi dediğimiz deneyinde bir odaya üç oyuncak koymuştu: Küçük bir futbol topu, bir kız oyuncak bebek ve cinsiyet açısından nötr bir oyuncak. Üç yaşında bir çocuğa sade bir tulum giydirdi ve bazı yetişkinleri (deneyin denekleri) bebekle tanışmak üzere odaya getirdi.
Yetişkinlerden bazılarına bebeğin Mary adında bir kız olduğu söylendi; diğerlerine ise bebeğin Johnny adında bir oğlan olduğu söylendi. Bebeğin bir kız olduğunu düşünen yetişkinlerin çoğu ona oynaması için oyuncak bebeği verdi. Bebeğin bir oğlan olduğuna inananların çoğu ise ona futbol topunu verdi.
Tartışma
Bebek X deneyi cinsiyet stereotipleri hakkında birçok hararetli tartışmaya yol açtı. Yine de Dr. Katz 10 yıl sonra deneyi tekrarladığında aynı sonuçları elde etti. Dahası, son yıllarda cinsiyet eşitliği için büyük çabalara rağmen, tipik bir anaokuluna gittiğinizde hangi çocukların Barbie'nin saçlarını tarayacağını ve hangi çocukların da oyuncak kamyonları çarpıştıracağını tahmin etmek zor olmayacaktır.
Erkek oyuncakları ve kız oyuncakları: Stereotipleri aşmak
Çocuğunuz çoğunlukla kendi cinsiyeti ile ilişkilendirilen oyuncaklar istediği veya bunlarla oynadığı zaman endişelenir miydiniz? Muhtemelen hayır, çocuğunuzu, genellikle karşı cinsle ilişkili olanlar dahil çok çeşitli ile oyuncaklarla oynamaya teşvik edin. Önemli olan oyuncakların kendileri değil, genç çocukların geliştirmelerine yardımcı oldukları temel becerileri. Bebeklerle ilgili fantezi oyunları kızların kişilerarası ilişkilerde kullanılan becerileri, özellikle besleme ve empati becerilerini geliştirmesine yardımcı olur ama bunlar oyun blokları ve arabalar gibi "erkek oyuncakları ile" oynarken öğrenilen matematiksel ve görsel-uzamsal beceriler kadar belirtilmezler.
Fantezi ve gerçeklik: Her iki dünyanın en iyisi
Çocukların oyun biçiminde bir başka farklılık da oyunun gerçeğe mi (örneğin masa oyunları ve spor) yoksa fanteziye mi (örneğin evcilik oynamak ya da uzay ve zamanda yolculuk ediyormuş gibi yapmak) dayalı olduğudur. Genel olarak, ilk doğan ve tek çocuklar daha fazla hayal kurar gibi görünmektedir, belki de tek başlarına daha fazla zaman geçirdikleri için. Bunlar daha çok hayali arkadaşlara sahip olma eğilimindedir. Aktif bir fantezi hayatı olması ayrıca daha yüksek entelektüel becerileri geliştirmeye yardımcı olur veya en azından yansıtır gibidir. Çocuğunuz bir golf topunun sihirli bir tılsım olduğunu hayal ettiği ve onunla ne yapılacağını karar verdiği zaman (prensesi kurtarmak? Ejderhayla mücadele? Dondurma yaratma?), farklı seçenekleri seçmenin sonuçlarını düşünmek için fanteziyi kullanır. Fanteziler bir çocuğun onu zorlayan, korkutan ya da kafasını karıştıran şeyler ile uzlaşması için de mükemmel bir yoldur. Örneğin, büyük bir kamyonun çıkardığı gürültüden rahatsız olan üç yaşındaki bir çocuk elinde tuttuğu tahta bloğun daha büyük ve daha korkunç bir kamyon olduğunu hayal ederek korkularının üstesinden gelmektedir. Gerçek oyunu ise bir çocuğun önemli sosyal becerileri geliştirmesine yardımcı olabilir. Bir masa oyunu okul öncesi çocuğa sırayla davranma alıştırması yaptırır. Erken spor aktiviteleri takım çalışması ve ortak sorumluluğun esaslarını öğretir.
Katılım
Çocuğunuzun yeni oyun çeşitleri denemesine yardım etmek için ne yapabilirsiniz? Yapılacak en kolay şey katılmaktır. Siz bir karton ev ile oynamaya başlarsanız oğlunuz da karşı koyamayacaktır. Çocuğunuzla oyun oynamak için ne kadar çok uğraşırsanız, onu daha iyi anlar ve bağlantı kurarsınız.
Yeni yürümeye başlayan çocuklar ve okul öncesi çocukların oyun oynama tarzları arasında pek çok benzerlikler olsa da, asıl ilginç olan aradaki farklardır. Bir çocuk bebek evinden büyülenebilirken, kuzeni trenleri tercih edebilir; bir sınıf arkadaşı golf topuna vurmaktan zevk alırken, bir komşu çocuğu ise aynı topun güçlü bir büyücü tarafından bırakılmış sihirli bir tılsım olduğunu hayal etmeyi tercih edebilir. Yine de, çocuklar nasıl oynarlarsa oynasınlar, hedefleri aynıdır: çevrelerindeki dünyayı ve bu dünyadaki kendi rollerini anlamak. Çocuğunuzun oyun oynamasını izleyerek, nasıl düşündüğünü, neler öğrendiğini ve siz dahil dünyanın onu nasıl etkilediğini bulabilirsiniz. Bunları görmenizi sağlayan pencere oyundur.
Yetişkinler Oyun Oynamayı Nasıl Etkiler
1970’lerde, psikolog Phyllis Katz bugün Bebek X deneyi dediğimiz deneyi yaptı. Bir odaya üç oyuncak koydu: küçük bir futbol topu, bir kız oyuncak bebek ve cinsiyet açısından nötr bir oyuncak. Ardından, 3 aylık bir çocuğa sade, sarı bir tulum giydirdi ve bazı yetişkinleri (deneyin denekleri) bebekle tanışmak üzere odaya getirdi. Yetişkinlerden bazılarına bebeğin Mary adında bir kız olduğu söylendi; diğerlerine ise bebeğin Johnny adında bir oğlan olduğu söylendi. Bebeğin bir kız olduğunu düşünen yetişkinlerin çoğu ona oynaması için oyuncak bebeği verdi. Bebeğin bir oğlan olduğuna inananların çoğu ise ona futbol topunu verdi. Bebek X deneyi cinsiyet stereotipleri ve her iki cinsiyete uygun oyuncaklar hakkında birçok hararetli tartışmaya yol açtı. Gene de Dr. Katz 10 yıl sonra deneyi tekrarladığında aynı sonuçları elde etti. Dahası, son yıllarda cinsiyet eşitliği için büyük çabalara rağmen, tipik bir anaokuluna gittiğinizde hangi çocukların Barbie’nin saçlarını tarayacağını ve hangi çocukların da oyuncak kamyonları çarpıştıracağını tahmin etmek zor olmayacaktır.
Doğadan Beslenme
Bu tercihin bir kısmının genetik olduğu görünüyor; yani doğuştan gelen, belirli türde oyuncaklara karşı biyolojik bir tercih. Yani başka bir deyişle “erkek gibi” ve “kız gibi” deyimlerinde bir gerçeklik payı yok değil. Fakat cinsiyetler arasındaki fark o kadar da keskin değil. Pek çok erkek çocuk kamyonlar ve benzeri oyuncaklara karşı eğilimli olsa da, oyuncak bebeklerle de oynamaktan keyif almaları - ve faydalanmaları - olasıdır.
Erkek Çocuk Oyuncakları ve Kız Çocuk Oyuncakları: Stereotipleri Aşabilmek
Çocuğunuz çoğunlukla genellikle kendi cinsiyeti ile ilişkilendirilen oyuncaklar istediği veya bunlarla oynadığı zaman endişelenir miydiniz? Sanmıyoruz. Ancak çocuğunuzun çeşitli oyuncaklarla oynamasını teşvik edin. Asıl önemli olan oyuncakların kendileri değil, küçük çocukların geliştirmelerine yardımcı oldukları temel becerileri. Oyuncak bebeklerle gerçekleştirilen hayal etme oyunu, çocukların özellikle özen gösterme ve empati gibi kişilerarası ilişkilerde kullanılan becerilerde ustalaşmalarına yardımcı olur. Bunlar harika ve faydalı becerilerdir; tıpkı bloklar ve arabalar gibi oyuncaklarla oynarken öğrenilen matematiksel ve görsel-uzamsal beceriler gibi.
Hayal ve Gerçeğin Karşılaştırılması: Her İki Dünyanın da En İyi Tarafları
Çocukların oyun biçiminde bir başka farklılık da oyunun gerçeğe mi (örneğin masa oyunları ve spor) yoksa fanteziye mi (örneğin evcilik oynamak ya da uzay ve zamanda yolculuk ediyormuş gibi yapmak) dayalı olduğudur. Genel olarak, ilk doğan ve tek çocuklar daha fazla hayal kurar gibi görünmektedir, belki de tek başlarına daha fazla zaman geçirdikleri için. Bunlar daha çok hayali arkadaşlara sahip olma eğilimindedir. Aktif bir fantezi hayatı olması ayrıca daha yüksek entelektüel becerileri geliştirmeye yardımcı olur veya en azından yansıtır gibidir. Çocuğunuz bir golf topunun sihirli bir tılsım olduğunu hayal eder ve onunla ne yapacağına karar verirken (prensesi kurtarmak? Ejderha ile savaşmak? Dondurma kupaları yaratmak?), farklı seçenekleri tercih etmenin sonuçlarını düşünmek için hayal gücünü kullanıyor. Fanteziler bir çocuğun onu zorlayan, korkutan ya da kafasını karıştıran şeyler ile uzlaşması için de mükemmel bir yoldur. Örneğin, büyük bir kamyonun çıkardığı gürültüden rahatsız olan 3 yaşındaki bir çocuk elinde tuttuğu tahta bloğun daha büyük ve daha korkunç bir kamyon olduğunu hayal ederek korkularının üstesinden gelmektedir.
Gerçek oyunu ise bir çocuğun önemli sosyal becerileri geliştirmesine yardımcı olabilir. Bir masa oyunu okul öncesi çocuğa sırayla davranma alıştırması yaptırır. Erken spor aktiviteleri takım çalışması ve ortak sorumluluğun esaslarını öğretir.
Katılım
Çocuğunuzun yeni oyun çeşitleri denemesine yardım etmek için ne yapabilirsiniz? Yapılacak en kolay şey katılmaktır. Eğer bir bebek evi inşa ederseniz (bir karton kutu bile yeterli olabilir!) ve onunla oynamaya başlarsanız, oğlunuzun dayanamayıp oyuna katılacağından emin olabilirsiniz. Aynısı, bloklarla ev inşa ederken sizi seyreden kızınız için de geçerlidir. Favori oyuncak hayvanınızla hayali bir orman gezisine çıkın, ardından bir futbol topu alıp bahçede oynamaya başlayın. Ne olursa olsun, çocuğunuzla oynamak için hiç bir fırsatı kaçırmayın. Oyun, ebeveynliğin en güzel yanı olabilir.
DAHA FAZLASINI OKU Çocuk
Prima Kulübü'ne katılın ve: